Een casus die al te vaak voorkomt: een kind is in de veronderstelling dat zijn vader een aardig vermogen in zijn leven heeft opgebouwd, maar daar blijkt bij zijn overlijden bar weinig van over te zijn. Nu kan het zijn dat de vader geld heeft uitgeleend, aardige sommen heeft geschonken of dat zijn vermogen is ontvreemd. Afhankelijk van de positie van de nabestaanden zijn er verschillende middelen om vast te stellen wat er met het vermogen van een erflater is gebeurd en of dit van invloed is op hun erfrechtelijke aanspraak.
Een erfgenaam treedt feitelijk in de voetsporen van de erflater en treden voor wat betreft zijn rechten én plichten in zijn voetsporen. Dit betekent bijvoorbeeld dat de erfgenaam het recht heeft om bij de bank de bankafschriften op te vragen. De banken zijn verplicht om deze tegen een redelijke vergoeding af te geven. Wacht hier niet te lang mee, want het verzoek reikt veelal tot maximaal 7 jaar terug, gerekend vanaf de aanvraagdatum en niet vanaf de overlijdensdatum. Op deze wijze kan inzicht worden verkregen in de vermogensontwikkeling van de erflater en vastgesteld worden of er sprake is van een nog openstaande lening, die de erfgenamen kunnen inlossen, dan wel van discutabele uitgaven, die nader onderzoek vragen.
Daarnaast kunnen de erfgenamen van elkaar een boedelbeschrijving vorderen, zodat duidelijk is wat er in de nalatenschap aan bezittingen en schulden zit. Indien een erfgenaam een bestanddeel opzettelijk verzwijgt, bijvoorbeeld een lening die hij nog moet aflossen of een waardevol kunstobject dat zogenaamd is ‘kwijt geraakt’, dan loopt hij het risico dat hij zijn aandeel daarin verbeurt aan de andere erfgenamen op het moment dat zij hierachter komen. Veelal is dit een voldoende prikkel om openheid van zaken te geven.
In een aantal gevallen kunnen de erfgenamen ook rekening en verantwoording vorderen, bijvoorbeeld indien het vermogen van de erflater door een derde werd beheerd en deze derde al de verplichting tot rekening en verantwoording had. Bestond deze verplichting niet, dan is het sterk afhankelijk van de omstandigheden van het geval of rekening en verantwoording kan worden afgedwongen; de reden waarom het beheer is gevoerd, de relatie met de erflater en de mate van zelfstandigheid van de erflater zijn dan belangrijke feiten.
Tot slot, kan het onterfde kind vanwege zijn aanspraak op de legitieme portie een afschrift verlangen van alle bescheiden die hij voor de berekening daarvan nodig heeft. Denk aan bankafschriften, belastingaanslagen alsmede contracten. Ook kan hij de erfgenamen alsook de executeur laten oproepen om onder ede de juistheid van de boedelbeschrijving van de nalatenschap te laten bevestigen, op straffe van meineed! Ook weer een prikkel om inzicht in de vermogensontwikkeling van de overledene te kunnen krijgen.
Zoals u ziet, hebt u als nabestaande verschillende rechten. Hebt u hierover nog vragen of kampt u met een ander erfrechtelijk vraagstuk? Dan kunt u een beroep doen op mr. Willeke van Ophuizen. Neem vrijblijvend telefonisch contact op of stuur haar een e-mail: info@aspremontadvocaten.nl. Wij werken als advocaat in de omgevingen van Veenendaal, Wijk bij Duurstede, Zaltbommel en Culemborg.
